Nú eitt lógaruppskot um “fyrisiting av sjófeingi” er lagt fram aftan á tíggju ár, stingur ein keðiligur spurningur seg upp: hvat kann ætlanin vera við at noyða tær fremstu fyritøkurnar í fiskivinnuni at skerja sítt virksemi so munandi?
Nú er at spenna trygdarbeltið og ikki at vera fyri, tí oman av tindum er komið eitt ódefinerað nýyrði yvir Føroya land: sjófeingi. Í uppskoti til lóg um “fyrisiting av sjófeingi” vil onkur eftir øllum at døma leggja nýggjan sjógv millum vinnuliga og politiska stætt, og førka seg enn longur frá tí veruleika sum fólkið úti kring oyggjarnar livir undir.
Hetta er ikki ein greining av øllum uppskotinum men heldur ein fyribils viðmerking til ávísar partar av tí. Sjálvur málburðurin kundi bent á at her snýr tað seg ikki bara um at so ella so niðurminka ella fremmandgera fiskivinnuna, men eisini um at tyngja hana við nýggjum reguleringum og paragrafum og strammingum, hvør skal siga: her má eingin ivi vera um at tann ið vágar sær at fáast við fiskivinnu skal so sanniliga eisini fáa ríkiligt av extraordinerum krøvum við innbygdum hóttanum um avtøku av loyvum.
Vónandi verður bøtt um hetta undir teimum komandi tveimum-trimum vikunum meðan uppskotið er til hoyringar.
Málbrúkið er eitt. Sjálvt innihaldið er annað og meira, og har sker ymiskt í eyguni hjá teimum ið varða av og liva í vinnuni. Ikki nógv er at síggja til tað sum kom frá Nýskipanarnevndini — hvat so endamálið var við at seta ein tílíkan bólk av serfrøðingum. Hinvegin er tað løgna hugtakið við uppboðssølu av fiskirættindum hevjað upp til eitt megintema, har ymiskir prosentpartar av veiðini eftir ymiskum fiskasløgum skulu seljast via uppboð. Í stuttum er talan um sera umfatandi partar av veiðini, og ásetingarnar um hvussu nógv av hvørjum fiskaslagi ið skal á uppboðssølu tykjast heldur enn ikki fløktar; sambært metingar skulu heilt upp til eini 60% av verandi rættindum til at veiða sild seljast um alment uppboð.
At mótstøðan ímóti hesum uppboðssølu leisti alla tíðina hevur verið stór, serliga í vinnuni men eisini í samfelagnum yvirhøvur, tykist ikki at hava rinið við hjá teimum ið hava orðað uppskotið.
Samstundis er uppskotið, beint ímóti tilmælinum hjá Nýskipanarnevndini, væl stappað við orðingini “ogn Føroya fólks” hóast eingin enn heilt tykist hava skilt hennara neyva lógarliga týdning.
Miðsavning?
Men tað sum hevur sent ein skelk gjøgnum serliga uppsjóvarvinnuna, er ein nýggj anti-trust regla sum við garanti, um hon ikki verður broytt, illa kann annað enn innibera eina beinleiðis niðurlaging av teimum leiðandi fyritøkunum í fiskivinnuni. Tað er ringt at síggja endamálið við hesum, tá hugsað verður um hvussu lítið samfelag tað føroyska er og hvussu fjølbroytt og breið luttøkan í fiskivinnuni, herundir uppsjóvarvinnuni, í veruleikanum er, samanborið við onnur lond.
Mynd:
Verksmiðjutrolarin Norðborg við bryggju í Klaksvík – Mynd:24.fo.
