Hví brúkar KVF skeiv tøl, tá teir eiga røttu tølini? Hví misbrúkar KVF tølini hjá FF?
Eivind Jacobsen, mynd 24.fo
Í kjaksendingini, sum vanliga er aftaná dagur og viku, í gjár, fingu vit upplýst eina rúgvu av skeivum tølum. Havandi í huga, at eg sendi KVF eina talvu við røttu upplýsingunum mánadagin, so er tað óskiljandi, at slíkt kann henda. Tað er beinleiðis villeiðing.
Tosa var um yvirnormalt yvirskot sum var stórt. Hetta turkaðu tit av uppá Búskaparráðið. Sjálvt um tit hava fingið at vita at útrokningin hjá Búskaparráðnum er beinleiðis skeivt. Tit áttu tí at vita, at tað tit serverðau føroya fólki ikki var rætt! Tí átti tað at verði klipt út úr sendingini.
Sendingin legði fyri við at tosa um virði. Eitt milliarda virði. Á skerminum sóu vit at samlað inntøka í fiskivinnuni var 3.062 milliónir meðan samlaðu inntøkur landskassans vóru 4.857 mió. Ikki eitt orð um at inntøkan hjá einari fyritøku, Bakkafrost var 3.202 mió.
Heldur einki um at Pelagiski flotin, sum er tann einasti sum tjenar pengar, seldi fyri 1.360 mió. í 2015 og nakað meira í 2016.
Restin av flotanum, sum selur uml. 50% av totalinum, sum klárar seg út av lagið vánaligt bleiv als ikki nevndur. Um ikki annað, so fyri at fáa fólk at skilja, at tað ikki er umsetningurin sum bestemmar hvussu stórt avlopið er.
Síðan fingu vit upplýst um Ogn Føroya Fólks og at fólkið eigur. Víst bleiv til at lógin sigur og at Nýskipanarálitið sigur tað sama. Tað er ikki rætt. Nýskipanarálitið brúkar væl av plássi at greiða frá at einki eitur Ogn Føroya Fólks og at hugtakið hoyrir ikki hoyma í lógini. At brúka útsøgnina hjá Búskaparfrøðingi sum juridiska dokumentatión fyri hesum er langt úti.
Síðan fingu vit at vita um yvirnormalan vinning. Frágreiðingin um hendan var út av lagið vánalig. Tað kann verða ónormalur vinningur. Men tað kann eisini verða undirskot. Flestu skip á Føroyagrunninum hava undirskot og tey hava als onga tilfeingisrentu. T.d. kostaði sildin góðar 2 ferðir so nógv seinasta ár sum í ár. T.v.s. at í ár hevur onkur sum hevur keypt Sild kr. 100.000 í undirskoti pr. túr. Tilfeingisrenta er nevniliga ein undarlig og sera variabul stødd.
Síðan fingu umboð fyri Landsbankan og Búskaparráðið loyvi at seta fram ódokumentraðar pástandir.
Pástaði bleiv at avlop var 30-35% og skip kundu afturgjaldast uppá 3 ár. Í 2015 var avlop + avskrivingar 33 mió. pr. miðal skip. Tað tekur tá uml. 8-10 ár at gjalda eitt skip aftur, og tá er null til rentu av eginkapitali.
Eisini fingu vit uttan dokumentatión upplýst, at teir tjena uppímóti 1-2 mió. í Hýru. Tað var nevnt sum dokumentatión fyri at ein resourse renta er har. Tað talið er skeivt. Og tað veit KVF. KVF veit, at eingin miðalinntøka er nær námind 1 millión.
Eisini sóu vit eina útrokning, sum segði, at um hóskandi løn er sett til 800.000 Her var heldur einki skil í. Eingin alarmur. Um røttu tølini vóru brúkt, so bleiv úrslitið negativt fyri allar bólkar. Eingin, heldur ikki manningarnar á nótaskipum tjentu 800.000 í miðal í 2015.
Tølini fyri tilfeingisrentu vóru eisini skeiv. Í rokniarkinum hjá Fiskimálaráðnum sæst hvat feilurin er.
Síðan fingu vit at vita um daglønir. Tað átti at verið umrokna til tímaløn. So kundi ein hóskandi samanlíkna tímalønina hjá einum Miðnámsskúlalærara.
Dagløn er eftir uppgerð hjá Føroya Fiskimannafelag. Hetta er úrrokna pr. mannskapspart. Sum upplestur fingu vit upplýst at ávísir skipabólkar hava dupulta manning.
Men einki um útrokningarháttin.
Ein út av lagið vánalig sending. Rein manipulatión úr enda í annan. Tað ber ikki til at upplýsa slíkt, tá KVF veit av at hesi tøl eru skeiv. At Búskaparráðið og Landsbankin ikki vita hvussu stór tilfeingisrentan er, er ikki nøkur umbering. Tølini er skeiv tí skeivar fortreytir eru lagdar inn í excel arkið. At brúka fortreytir sum KVF veit eru skeivar er, hóast tey fáa Búskaparráðið og Landsbankan at siga tað, er manipulatión móti betri vitan.
Hvussu skal skilið verða, tá tey sum trúgva manipulatiónum í KVF stuðla ætlaðu broytingum, meðan tey sum vita eitt sindur um røttu tølini eru ímóti? Um broytingar verða samtyktar, hvat verður so úrslitið?
Eivind Jacobsen
Strendur
